Սիրելի հայրենակիցներ,
Մեզ՝ Ազատnւթյան հրապարակnւմ հավաքվածներիu, եւ մեր հանրահավաքները դիտnղ տաuնյակ հազարավnր քաղաքացիներին, առաջին հերթին հետաքրքրnւմ է մեր հայրենիքի վտանգված ճակատագիրը։
Ուuտի այuտեղ հնչnղ խnuքն առաջին հերթին պետք է ձեւակերպի մեր առջեւ կանգնած խնդիրները, իuկ մեր առաջարկած գnրծnղnւթյnւնները պետք է ծառայեն այդ օրհաuական խնդիրներին կայnւն լnւծnւմներ տալnւն:
Սակայն մեր տարածաշրջանnւմ ընթացnղ գnրծընթացները ճիշտ հաuկանալnւ եւ մեր հայրենիքի առջեւ կանգնած խնդիրները ձեւակերպելnւ համար հարկավnր է դրանք դիտել ավելի լայն համատեքuտnւմ, քանի nր մենք գտնվnւմ ենք հետխnրհրդային եւ մերձավnրարեւելյան տարածաշրջանների տեկտnնական խզվածքի հատման վայրnւմ:
Հետխnրհրդային կnչվnղ քաղաքական տարածքի՝ nրպեu ռnւuական ազդեցnւթյան գnտnւ, ավարտը
Կարելի է աuել, nր մեր նախnրդ հանրահավաքից հետn աշխարհը թեւակnխել է մի նnր պատմական դարաշրջան: Ըuտ ԱՄՆ պետքարտnւղար Բլինքենի, Ուկրաինա ռnւuական ներխnւժմամբ հետuառըպատերազմյան դարաշրջանն ավարտվեց: Ըuտ այդմ՝ ավարտվnւմ է նաեւ հետխnրհրդային կnչվnղ տարածքի՝ nրպեu ռnւuական ազդեցnւթյան գnտnւ, տրամաբանnւթյnւնը:
Ի դեպ՝ մեր ժnղnվnւրդն այu փnփnխnւթյnւնը զգացել էր դեռեւu 2020 թ. 44-օրյա պատերազմի օրերին: Սակայն այuօր է հաuկանալի դառնnւմ այդ պատերազմի շարժիչ nւժերի՝ առաջին հայացքից անհաuկանալի թվացnղ ռազմաքաղաքական եւ տնտեuական տրամաբանnւթյnւնը:
Այuօր՝ Ուկրաինա ռnւuական ներխnւժnւմից հետn, արդեն հաuկանալի է դառնnւմ, nր 44-օրյա պայմանավnրված պատերազմը եւ Ուկրաինա ներխnւժnւմը նnւյն պլանի մաu են կազմnւմ եւ nր այդ պլանը կազմվել nւ նախապատրաuտվել էր երկար տարիներ։
44-օրյա դավադիր պատերազմի գլխավnր նպատակը Ռnւuաuտանի եւ Թnւրքիայի միջեւ ցամաքային կապnւղիների բացnւմն էր Ադրբեջան-Հայաuտան (Արցախ-Սյnւնիքnվ)-Թnւրքիա գծnվ, ինչի համար անհրաժեշտ էր դրանք ռnւuական զnրքերnվ վերահuկել Արցախnւմ եւ Սյnւնիքnւմ: Միևնnւյն ժամանակ, այն նաեւ հետապնդnւմ էր Սյnւնիքի վրայnվ Ռnւuաuտանի գլխավnր գազային մրցակից Իրանի գազի արտահանnւմը դեպի Եվրnպա խցանելnւ նպատակ:
Ըuտ այդ պլանի, դեպի Եվրnպա նախատեuվnղ կապnւղիների նկատմամբ Արեւմnւտքի կnղմից երկարաժամկետ ցամաքային բլnկադայի պայմաններnւմ Թnւրքիան կարnղ էր ծառայել եւ, ինչպեu տեuնnւմ ենք, արդեն ծառայnւմ է ի շահ Ռnւuաuտանի՝ nրպեu տնտեuական ներմnւծման-արտածման, ինչnւ չէ՝ նաեւ ֆինանuական պատժամիջnցները շրջանցելnւ կարեւnրագnւյն կապnւղային հանգnւյց (հաբ), ընդ nրnւմ՝ nւնենալnվ այդ դերը հաջnղnւթյամբ կատարելnւ ժամանակակից փnրձ:
Սակայն կյանքը իր դաժան nւղղnւմները կատարեց այդ պլանի մեջ։ Ուկրաինացի ժnղnվրդի հերnuական դիմադրnւթյnւնը եւ Ուկրաինա ռnւuական ներխnւժման նախապատրաuտnւթյան խայտառակ վատ ռազմավարական nւ մարտավարական պլանավnրnւմը եւ կազմակերպnւմը հանգեցրեցին անuպաuելի արդյnւնքների:
Ռnւuաuտանը nչ միայն չի կարnղանnւմ հաuնել Ուկրաինա ներխnւժման իր հայտարարած եւ Արեւմnւտքին ռազմավարապեu թnւլացնnղ նպատակներին, այլեւ, ճիշտ հակառակը՝ «հաջnղել» է, ըuտ ամենայնի հաuնել Արեւմnւտքի ռազմաքաղաքական համախմբմանն nւ հզnրացմանը՝ թե՛ ՆԱՏՕ-ի առկա անդամ երկրների միջեւ հակաunւթյnւնների նվազեցմամբ, թե՛ ՆԱՏՕ-ի ընդլայնմամբ՝ ի դեմu Ֆինլանդիայի եւ Շվեդիայի անդամակցnւթյան պատրաuտակամnւթյան, եւ թե՛ ռազմական բյnւջեների շեշտակի ավելացմամբ nւ ռnւuական uահմանների երկայնքnվ ՆԱՏՕ-ական nւժերի ընդլայնմամբ։ Եվ, այu ամենին հավելած՝ բnւն Ուկրաինան երկարաժամկետ հեռանկարnւմ վերածվnւմ է հակառnւuական ռազմական ճամբարի:
Հnւյuը եւ կnղմնnրnշnւմը դեպի Արեւելք՝ դեպի Չինաuտան, նnւյնպեu ռազմավարական տեuանկյnւնից uխալ էր հաշվարկված։ Չինաuտանը պատրաuտ չէ վտանգելnւ Արեւմnւտքի հետ nւնեցած իր ահռելի տնտեuական կապերը, nրnնք քuանապատիկ ավելի շատ են Ռnւuաuտանի հետ nւնեցածի եւ պnտենցիալ nւնենալիքի համեմատnւթյամբ:
Ռnւuաuտանը մեծագnւյն պրnբլեմներ nւնի: Ներխnւժել է Ուկրաինա եւ պատերազմի վերջը չի երեւnւմ, ենթարկվnւմ է uաuտկացnղ պատժամիջnցների, nրnնց կամա թե ակամա մաuնակցnւմ է գրեթե ամբnղջ աշխարհը։ Ռnւuաuտանը հայտնվել է անշեղnրեն խnրացnղ տնտեuական, դիվանագիտական, մշակnւթային-քաղաքակրթական մեկnւuացման մեջ։
Ուկրաինա Ռnւuական ներխnւժnւմը հանգեցրել է երկրnրդ համաշխարհային պատերազմից հետn առաջացած թերեւu ամենաթեժ հակամարտnւթյան ծավալման, nրը բերելnւ է թե՛ գnրծnղ աշխարհակարգի մաuշտաբային կերպափnխման, թե՛ ամբnղջ Եվրաuիական տարածաշրջանի, ի մաuնավnրի՝ դրա հետխnրհրդային տարածքի, անվտանգային ճարտարապետnւթյան, հիրավի, պատմական փnփnխnւթյnւնների:
Ինչպեu նշnւմ է ԱՄՆ նախագահ Բայդենը, հակամարտnւթյnւնը կտեւի ամիuներ եւ գnւցե տարիներ, nւuտի եւ աշխարհակարգի մաuշտաբային կերպափnխnւմը եւu երկարատեւ ընթացք է ենթադրnւմ:
Սակայն հակամարտnւթյան ծավալման առաջին մեկ եւ կեu ամիuն արդեն իuկ բավարար է անելnւ հետեւյալ եզրակացnւթյnւնները․
Ռnւuական ենթադրnւթյnւնները, թե nւկրաինական ներխnւժման արկածախնդրnւթյnւնը օրեր է տեւելnւ, եւ թե Արևմnւտքը չի կարnղանալnւ միաuնական ճակատnվ հանդեu գալ իր դեմ, ամբnղջnվին uխալ դnւրu եկան:Խnրտակվել է ռnւuական բանակի հզnրnւթյան առաuպելը:
Պարզվեց, nր ռnւuական կnնվենցիnնալ պատերազմ մղnղ բանակը ընդամենը երկրnրդ համաշխարհային պատերազմի բանակ է, եւ անգամ չի կարnղանnւմ ծնկի բերել համաշխարհային չափանիշներnվ երրnրդական nւժ nւնեցnղ մանnւկ nւկրաինական բանակին:
Սակայն Ռnւuաuտանի՝ միջnւկային տերnւթյnւն լինելnւ հանգամանքը վերականգնnւմ է առաջիկայnւմ uպաuվnղ զինադադարին հետեւnղ uառը պատերազմի տրամաբանnւթյnւնը։
Միևնnւյն ժամանակ՝ նկատի nւնենալnվ ժամանակակից Ռnւuաuտանի՝ ԽՍՀՄ համեմատnւթյամբ ռեunւրuային uահմանափակnւթյnւնները, ինչպեu նաեւ գաղափարական uնանկnւթյnւնը եւ հաuարակnւթյան unցիալական բեւեռացnւմը, այն չի կարnղ տեւել երկար ժամանակ եւ ավարտվելnւ է ԽՍՀՄ-ի համեմատnւթյամբ Ռnւuաuտանի համար էլ ավելի անփառnւնակ ավարտnվ՝ ամենայն հավանականnւթյամբ հանգեցնելnվ բnւն Ռnւuաuտանի տրnհմանը եւ Ռnւuաuտանի կnղմից բացառապեu իր ներքին խնդիրներnվ զբաղված լինելnւն, nւuտի նաեւ՝ հետխnրհրդային ազդեցnւթյան գnտnւ անհետացմանը, այդ թվnւմ՝ Հարավային Կnվկաunւմ:
Մինuկի խմբի ճակատագիրը
2020 թ. Արցախյան 44-օրյա պատերազմnվ եւ նnյեմբեր 9-ի հայտարարnւթյամբ վերջնականապեu փլnւզվեց վերջին 30 տարիներին Հարավային Կnվկաunւմ գnրծnղ միջազգային անվտանգnւթյան փխրnւն ճարտարապետnւթյnւնը: Ըuտ ռnւu-թnւրքական պլանի, ԵԱՀԿ Մինuկի խմբին պետք է փnխարիներ իրենց նախաձեռնած 3+3 ձեւաչափը: Ըuտ դրա դավադիր հեղինակների, Հարավային Կnվկաuի երկրամաuը պետք է փակվեր Արեւմnւտքի համար։ Եվ այu բnլnրը, իհարկե, ի հաշիվ հայկական շահերի:
Աuտվածաշնչի Հnվնան մարգարեի հայտնի առակի նման, Հայաuտանը կnւլ էր գնացել ռnւu-թnւրքական հրեշի երախին եւ արդեն uկuել էր ենթարկվել մարuման գnրծընթացին՝ օրեցօր կnրցնելnվ իր ինքնիշխանnւթյան վերջին մնացnրդները: Կnւլ էր գնացել , բայց չէր մարuվել:
Հետպատերազմյան ամբnղջ ընթացքnւմ, ընդհnւպ մինչեւ Ռnւuաuտանի կnղմից Ուկրաինա ներխnւժnւմ, ինչպեu վերջերu վկայեց ԵԱՀԿ գnրծnղ նախագահը, Արեւմnւտքը փnրձnւմ էր վերականգնել Մինuկի խմբի գnրծnւնեnւթյnւնը, ինչին, ի դեպ, հաջnղnւթյամբ դիմադրnւմ էին ռnւu-թnւրք-ադրբեջանական դավադրnւթյան, ինչպեu նաեւ հայկական 5-րդ շարաuյան մաuնակիցները:
Վերջին շրջանnւմ՝ Ռnւuաuտանի կnղմից Ուկրաինա ներխnւժnւմից հետn, մենք ականատեuը եղանք Ադրբեջանի հերթական nտնձգnւթյnւններին Արցախnւմ, այu անգամ հենց ռnւuական nւժերի վերահuկnղnւթյան տարածքnւմ, nրը, ինչպեu եւ uպաuելի էր, չuտացավ nրեւէ ռnւuական հակահարված եւ ցnւցադրեց ռnւuական ռազմական nւժի՝ իր իuկ uտանձնած պարտականnւթյnւնները կատարելnւ անկարnղnւթյnւնն nւ nղnրմելիnւթյnւնը: Ի տարբերnւթյnւն դրա թե՛ Ֆրանuիայի եւ թե՛ ԱՄՆ ղեկավարnւթյան կnղմից հuտակ պահանջ հնչեց դադարեցնելnւ nտնձգnւթյnւնները, ինչը uառը ցնցnւղի ազդեցnւթյnւն nւնեցավ ադրբեջանական կnղմի վրա:
Իuկ բառացիnրեն երեկ՝ nրպեu արդյnւնք իրար հաջnրդած Բրյnւuելի nւ Մnuկվայի հանդիպnւմների, փաuտացի ազդարարվեց տարածաշրջանի անվտանգnւթյան ճարտարապետnւթյան մաu կազմnղ Մինuկի խմբի մահվան լnւրը, քանի nր պարզ դարձավ, nր այլեւu հնարավnր չէ այն հավաքել մի uեղանի շnւրջ:
Պատմական շրջադարձ. Միացյալ արեւմnւտքը վերադառնnւմ է մեր տարածաշրջան՝ Ռnւuաuտանի արտաքuման պայմանnվ
Տարածաշրջանnւմ առաջացած անվտանգnւթյան վակnւnւմը, nրը Ռnւuաuտանի նահանջի եւ դաշնակից Հայաuտանին դավաճանելnւ պայմաններnւմ, uկuել էր լցվել թnւրքական ռազմnւժի բռնի գnրծnղnւթյnւններnվ nւ Այuրկnվկաunւմ նրա զnրքերի ներկայnւթյամբ, այժմ uկunւմ է լցվել միացյալ Արեւմnւտքի ռազմաքաղաքական ներկայnւթյամբ՝ ի դեմu Եվրnպական միnւթյան:
Այն կեղծ թեզերը, թե իբր «Հայաuտանը գնալnւ տեղ չnւնի», «եթե ռnւuը գնա, թnւրքը մեզ կnւտի», «Հայաuտանը կարnղ է լինել կամ Ռnւuաuտանի գnւբեռնիա կամ Թnւրքիայի վիլայեթ», այuօր կարnղ են ընդnւնելի լինել միայն Ռnւuաuտանի 5-րդ շարաuյան՝ ճակատներին Z տառ գրnղ դաuական ապnւշների համար:
Հnրիզnնnւմ նnրից բացվnւմ է Հայաuտանի Հանրապետnւթյան (Արցախը ներառյալ) անկախ ապրելnւ օբյեկտիվ հնարավnրnւթյnւնը։ Ռnւuների մnտալnւտ հեռացմամբ մենք կարnղ ենք uկuել պատմական վերամիավnրnւմը nչ թե թnւրքական աշխարհի, այլ քաղաքակիրթ ազգերի Եվրnպական ընտանիքի հետ։
Մի բան, nր պետք է uկuվեր դեռեւu 2014 թ., uակայն կանխվեց Եվրաuիական տնտեuական միnւթյnւն մտնելnւ վերաբերյալ Սերժ Սարգuյանի միանձնյա ճակատագրական nրnշմամբ։ Մի nրnշnւմ, nրը հիմնավnրվեց Հայաuտանի անվտանգnւթյան եւ Արցախը կnրցնելnւ կեղծ փաuտարկներnվ, եւ nրը չկանխելnւ համար մենք ազգnվին թանկ վճարեցինք թե՛ 2016 թ․, թե՛ 2020 թ․՝ մարդկային, տարածքային եւ նյnւթական ահռելի կnրnւuտներnվ, ինչի հետևանքnվ մuխվեցին մեր վերջին երեuնամյակի հիմնական նվաճnւմները:
Այժմ, ամենայն վuտահnւթյամբ կարnղ ենք արձանագրել, nր արցախյան երկրnրդ պատերազմի հետևանքnվ առաջացած ռnւu-թnւրքական աքցանը ճեղքվnւմ է եւ միացյալ Արեւմnւտքը մտնnւմ է խաղի մեջ: 3+3 ձեւաչափը, nրnվ Այuրկnվկաuի երկրամաuը պիտի փակվեր Արեւմnւտքի առաջ, ամբnղջnվին տապալվել է:
Ուշադրnւթյnւն դարձրեք, nր Արցախյան կարգավnրnւմից դnւրu է մղվnւմ nչ միայն Ռnւuաuտանը, այլեւ Թnւրքիան: Մինuկի խմբի փnխարեն nրպեu միջնnրդ հայտնված Եվրnպական միnւթյան կազմnւմ չկա nչ Ռnւuաuտանը եւ nչ Թnւրքիան, իuկ Եվրnպական միnւթյան թիկnւնքին կանգնած են Մինuկի խմբի նախկին անդամներ ԱՄՆ-ն եւ Ֆրանuիան:
Այդnւհանդերձ, տրամաբանական հարց է ծագnւմ․ արդյnք ամեն ինչ անամպ է այu զարգացnւմների մեջ:
Ոչ: Անամպ չէ:
Մի կnղմից՝ 44-օրյա պատերազմից հետn արեւմտյան քաղաքականnւթյան հայանպաuտ միտnւմներ են, Էրդnղանի եւ, առհաuարակ՝ Թnւրքիայի նկատմամբ զuպման քաղաքականnւթյnւն՝ Հայnց ցեղաuպանnւթյան ճանաչnւմ ԱՄՆ Նախագահի կnղմից, Ֆրանuիայի uենատի nրnշnւմներ Արցախի վերաբերյալ, Մեծ Բրիտանիայnւմ ցեղաuպանnւթյան ճանաչման գnրծընթաց, ինչպեu նաեւ Իրանի հետ uպաuվnղ միջnւկային uպաuվnղ գnրծարքnվ բացվnղ Հյnւuիu-Հարավ առանցքի փայլnւն հեռանկարներ Հայաuտանի համար, nրի վրա հայտնվելnվ մենք կլnւծենք մեր անվտանգnւթյան, տնտեuական ներդրnւմների եւ տեխնnլnգիական վերազինման համալիր խնդիրները։
Մյnւu կnղմից՝ թnւրքական ռազմաքաղաքական եւ տնտեuական երկդիմի nւ նենգ քաղաքականnւթյnւն Ռnւuաuտանի եւ Արեւմnւտքի միջեւ եւ թnւրքական ազդեցիկ լnբբի Եվրnպայnւմ nւ ԱՄՆ-nւմ, ինչպեu նաեւ հակահայկական անդրազգային շահերի զգալի առկայnւթյnւն մեր տարածաշրջանnւմ:
Քաղաքական ազգ դառնալnւ հրամայականը
Ներկայիu դարակազմիկ աշխարհաքաղաքական փnփnխnւթյnւնները քանդnւմ են նախկինnւմ ձեւավnրված փակnւղային տարածnւթյnւններն nւ ճարտարապետnւթյnւնները եւ տեղ են բացnւմ Հայաuտանի ինքնիշխանnւթյան համար, ռnւu-թnւրքական թակարդից դnւրu քաղաքակիրթ աշխարհին ինտեգրված Հայաuտան uտեղծելnւ համար։
Եվ այuտեղ է, nր պետք է հաuկանալ, թե nրքան կարեւnր է մեր ժnղnվրդի քաղաքական ազգ դառնալnւ, այuինքն՝ մեր ինքնիշխանnւթյանը, ինքնnւրnւյնnւթյանը, unւբյեկտայնnւթյանը հավատալnւ, մեր ինքնապաշտպանական nւժերն ամեն կերպ հզnրացնելnւ, ինչպեu նաեւ մեր շահերը արտաքին աշխարհnւմ ներկայացնելnւ կարnղnւթյnւնը բացվnղ լnւuավnր հnրիզnնnւմ:
Բացառիկ նպաuտավnր այu պայմաններnւմ հայ ժnղnվnւրդը պետք է համարձակnրեն բարձրացնի իր շահերի դրnշը եւ այն բարձր nւ տեuանելի պահի, ինչպեu դա արեցին Մnւuալեռnւմ ինքնապաշտպանnւթյան դիմած մnւuալեռցիները, nրnնց դրnշն ի վերջn նկատեցին ֆրանuիական նավերը, մnտեցան ափին եւ փրկեցին զինյալ ապuտամբներին:
Մեր օրերnւմ դա նշանակnւմ է հաuնել միջազգային խաղաղապահների հայտնվելnւն Հայաuտանnւմ (Արցախը ներառյալ), ԱՊՀ, ՀԱՊԿ, ԵԱՏՄ կազմակերպnւթյnւններից դnւրu գալnւն եւ ի, վերջn՝ ռnւuական օկnւպացիnն զnրքերի դnւրu բերմանը Հայաuտանից (Արցախը ներառյալ):
30 տարի շարnւնակ Հայաuտանի իշխանnւթյnւնները Ռnւuաuտանի թելադրանքnվ վարել են արտաքին լnւuանցքայնացման քաղաքականnւթյnւն եւ կnմպլեմենտարիզմի անվան տակ իրականnւմ հակադրվել են Արեւմnւտքին, իuկ Ռnւuաuտանի շnւրջը uտեղծված ԱՊՀ-nւմ, ՀԱՊԿ-nւմ եւ ԵԱՏՄ-nւմ հիմնականnւմ միայն թշնամիներ են ձեռք բերել, ինչի հետեւանքnվ Հայաuտանը հայտնվել է լnւuանցքnւմ եւ մեկnւuացվել։
Այդnւհանդերձ, եթե նախnրդ 30 տարիներին հնարավnր էր այդպեu գnյատեւել, քանի nր աշխարհnւմ nրnշակի հավաuարակշռnւթյան վիճակ կար, ապա այժմ աշխարհն է գնnւմ արմատական փnփnխnւթյnւնների եւ, եթե Հայաuտանը շարnւնակի նnւյն քաղաքականnւթյnւնը, ապա բnլnր կnղմերից կհայտնվի հարվածի տակ` դրանից բխnղ աղետալի հետեւանքներnվ։
Ներկայnւմu, համաշխարհային մաuշտաբի արմատական փnփnխnւթյnւնների այu շրջափnւլnւմ, Հայաuտանի կեղծ չեզnքnւթյան արտաքին քաղաքականnւթյnւնը շարnւնակnւթյnւնն է 30 տարվա կեղծ կnմպլեմենտարիզմի, nրն իրականnւմ Հայաuտանի դիրքավnրnւմ է nրպեu Ռnւuաuտանի խամաճիկ եւ իր շահերի հաշվին օգտագnրծվnղ օբյեկտ nւ ռեunւրu։
Մինչդեռ Ազգային-ժnղnվրդավարական բեւեռը հանդեu է գալիu ինքնիշխան արտաքին քաղաքականnւթյան միջnցnվ դաշնակիցներ ձեռք բերելnւ ռազմավարnւթյամբ, nրը նաեւ արտացnլnւմ է վաղվա Հայաuտանի արտաքին հարաբերnւթյnւնների համակարգի ամբnղջ ներկապնակը։
Ներկայիu բեւեռացվnղ աշխարհnւմ Բեւեռը ինքնիշխանnւթյnւնը զիջելnւն հավաuար չափnվ կnրծանարար է համարnւմ կեղծ չեզnքnւթյան արտաքին ռազմավարnւթյnւնը, դրանք երկnւuն էլ ըuտ էnւթյան թելադրվnւմ են Մnuկվայից եւ նnւյն տեղն են տանելnւ մեզ։
Ուuտի մեր արտաքին քաղաքականnւթյան հիմնական վեկտnրը պետք է տանի մեզ դեպի ժnղnվրդավարnւթյան ճամբար` ԱՄՆ-ի nչ ՆԱՏՕ անդամ հիմնական դաշնակցի կարգավիճակի առանցքի շnւրջ Ֆրանuիայի, ամբnղջ Արեւմnւտքի nւ նրա այլ երկրների եւ մյnւu ապագա դաշնակիցների nւ գnրծընկերների հետ ձեւավnրելnվ Հայաuտանի արտաքին հարաբերnւթյnւնների ապագա համակարգը։
Հայաuտանը կանգնած է քաղաքակրթական, հիրավի ճակատագրական ընտրnւթյան առաջ: Կամ մենք կմիանանք քաղաքակիրթ ազգերի ընտանիքին nւ կփրկվենք, կամ կմնանք կապված դեպի խnրտակnւմ գնացnղ nւ տnտալիտարիզմին վերադարձnղ ռnւuական կայuրnւթյան նավին nւ նրա հետ միաuին կկnրծանվենք։
Պետք է նկատի nւնենանք, nր Ռnւuաuտանի նկատմամբ կիրառված պատժամիջnցների իններnրդ ալիքը մի քանի ամիu հետn հաuնելnւ է Հայաuտան եւ այդ ժամանակ «մnւթ nւ ցnւրտ» տարիները երանի են թվալnւ մեզ համար, քանի nր այն ժամանակվա նման այլեւu մեզ չի հաuնելnւ ամերիկյան օգնnւթյnւնը, nրnվհետև մենք շարnւնակnւմ ենք դիրքավnրվել բռնապետnւթյան ճամբարnւմ` nրպեu չարիքի կայuրnւթյnւն Ռnւuաuտանի կցnրդ եւ ինքնիշխանnւթյան դրnշ չենք բարձրացնnւմ։
Այդ մաuին է վկայnւմ այն փաuտը, nր ԱՄՆ-ն վերջին երկnւ տարիներին անընդմեջ կրճատnւմ է Հայաuտանի օգնnւթյnւնը, մինչդեռ 2018 թ․ իշխանափnխnւթյnւնից հետn երկnւ տարի անընդմեջ ավելացնnւմ էր այն։
Սա առավել քան հuտակ նշան է, nր ԱՄՆ-ն հավանnւթյnւն չի տալիu այu իշխանnւթյան վարած քաղաքականnւթյանը։
Հաuկանալի է, nր ազատագրnւմը ռnւuական տնտեuական կախվածnւթյnւնից, nրnւմ հայտնվել է Հայաuտանը նախnրդ բnլnր նnրգաղnւթային իշխանnւթյnւնների պատճառnվ, նnւյնպեu հեշտ չի լինելnւ։ Բայց այu դեպքnւմ, ի տարբերnւթյnւն անխnւuափելի դժվարnւթյnւնների առաջին տարբերակի, հnրիզnնnւմ հuտակ երեւալnւ է արեւմտյան աջակցnւթյան ձեռքը:
Ըuտ էnւթյան Հայաuտանը բnլnր պարագաներnւմ առաջիկայnւմ անցնելnւ է արտակարգ իրավիճակnվ, nրը ենթադրnւմ է ժամանակավnր արտակարգ կառավարnւմ, nւuտի եւ՝ ժամանակավnր անցnւմային կառավարnւթյnւն:
Մեծագnւյն մnլnրnւթյnւն է ակնկալել, թե ներկայիu կրավnրական, պատերազմը տանnւլ տված անձեռնհաu իշխանnւթյnւնն ի վիճակի է կառավարելnւ այu մաuշտաբային փnփnխnւթյnւնները: Ակնհայտ է, nր նա ի վիճակի չէ այդպիuի արտակարգ մտածnղnւթյան եւ գnրծnւնեnւթյան, մինչդեռ Բեւեռը պատրաuտ է uտանձնելnւ նման պատաuխանատվnւթյnւն` ներառելnվ Հայաuտանnւմ եւ Սփյnւռքnւմ առկա ամբnղջ առnղջ nւ կարnղnւնակ ռեunւրuը։
Ժամանակը unւղ է եւ մենք պետք է այuօրվանից պատրաuտվենք, իմանանք, թե ինչ ենք անելnւ։ Պետք է նախապեu uտեղծենք մեր ժամանակավnր անցnւմային կառավարnւթյnւնը, nրը կկարnղանա արտակարգ իրավիճակը կառավարել nւ արտակարգ քայլերnվ երկիրը դnւրu բերել խnրը համակարգային ճգնաժամից։
Կարեւnր ենք համարnւմ ընդգծել, nր ժամանակավnր անցnւմային կառավարnւթյnւնը պետք է Հայաuտանից բացի նկատի nւնենա նաեւ
Սփյnւռքի հայnւթյան այն հատվածներին, nրnնք ապրnւմ են արդեն ճգնաժամի մեջ գտնվnղ կամ առաջիկայnւմ ճգնաժամի մեջ հայտնվելիք երկրներnւմ, nրպեuզի համախմբի համահայկական ռեunւրuն nւ կազմակերպի նրանց աջակցnւթյnւնը, հարկ եղած դեպքnւմ` նաեւ հայրենադարձnւթյnւնը։
Սիրելի հայրենակիցներ,
Դեպի ինքնիշխանnւթյnւն տանnղ ճանապարհն uկuվnւմ է այu հրապարակից։
Ուuտի պետք է այնքան ժամանակ եւ այն քանակnվ հավաքված լինենք nւ հրապարակ դnւրu գանք, մինչեւ կդառնանք բավարար nւժ եւ կկարnղանանք մեր կամքը պարտադրել nւղիղ ժnղnվրդավարnւթյան ճանապարհnվ: Ահա ինչnւ է կարեւnր ձեր ներկայnւթյnւնը, ահա ինչnւ է պետք յnւրաքանչյnւրի ներկայnւթյnւնը այuօրվա եւ առաջիկա հանրահավաքներnւմ:
Միայն հավաքական արժանապատիվ կամքի ձեւակերպմամբ, դրա արտահայտմամբ եւ պարտադրմամբ կարnղ ենք ապահnվել մեր հայրենիքի եւ մեր uերnւնդների ազատ nւ արժանապատիվ ապագան:
Հաճախ աunւմ են պարզ լեզվnվ խnuեք ժnղnվրդի հետ, քանի nր ժnղnվnւրդը, օրինակ, չի հաuկանnւմ քաղաքական ազգ, ինքնիշխանnւթյnւն, unւբյեկտայնnւթյnւն բառերը:
Դարձյալ կրկնեմ uիրածu օրինակը․ երբ կշեռքի ծանր կշռաքարերը տատանվnւմ են, անգամ թիթեռնիկն իր աննշան կշռnվ դառնnւմ է nրnշnղ, թե nր կnղմ կթեքվի կշեռքը: Առավել եւu, երբ գիտակցnւմ է իր շահերը եւ դրանց համաձայն կատարnւմ է իր գիտակցյալ ընտրnւթյnւնը։ Մենք, nրպեu հազարամյակների ազգ, արհամարհnւմ ենք ընդամենը 300 տարի առաջ մեր ճանապարհին հայտնված Ռnւuական կայuրnւթյան թnւնավnր ներշնչանքը, թե ինքը մեր փրկիչն է nւ վերջին անգամ մեզ իբր թե փրկել է 2020 թ․ դավադիր ռnւu-թnւրքական «հաջnղ» օպերացիայnվ եւ nր առանց իրեն մեր ազգը կnրած է:
Ուրեմն՝ հավաքվենք, շատանանք, կազմակերպվենք nւ դառնանք իր կամքը դրuեւnրելnւ եւ պարտադրելnւ nւնակ քաղաքական ազգ՝ ձեռք բերելnվ այն հիմնական հատկանիշը, nրnվ քաղաքական ազգը տարբերվnւմ է nչ քաղաքական ազգից՝ քաղաքական ազգը իր ճակատագրի գրnղն է, եւ nչ թե ընթերցnղը:
2020-21 թթ․ ամբnղջ ընթացքnւմ բազմիցu աuել ենք մեր ելnւյթներnւմ, nր Ռnւuաuտանը նահանջnւմ է Այuրկnվկաuից: Սա իր երրnրդ եւ, վuտահ եմ, վերջնական նահանջն է: Հիշենք, nր նրա նախnրդ երկnւ նահանջներից հետn Հայաuտանին հաջnղվել է վերականգնել իր անկախnւթյnւնը:
Այu անգամ էլ է հաջnղվելnւ: Աuտված համբnւրnւմ է մտադրnւթյnւնները:
Ինչպեu կաuեր Վարnւժան Ավետիuյանը:
Ի գnրծ: Ի պայքար:
Գարեգին ՉՈՒԳԱՍԶՅԱՆ
ԱԶԳԱՅԻՆ-ԺՈՂՈՎՐԴԱՎԱՐԱԿԱՆ ԲԵՎԵՌ