Navti aktiv ardyunahanumy ksastkatsni arhavirki sparrnalikn Adrbejani hamar (foto)

Artasahmanyan yev adrbejantsi gitnakanneri hetazotutyunneri hamadzayn՝ GPS chapumnern Arevelyan Adrbejanum, voronk antsnum yen Pvokr Kovkasov, Kurski avazanov yev Apsheroni terakghzov, matnanshum yen yerkrakeghevi anomal dzevapvokhumneri masin, voronk antsnum yen Kaspits tsovi arevmtyan apov depi Apsheroni terakghzuts harav՝ 15 mm/tari aragutyamb. Hashvi arnelov khoshor bnakavayri (Baku), navtardyunaberutyan sarkavorumneri yev khoghovakashareri merdzutyuny (orinak՝ Sangachalayi terminaly), gitnakannery yezrakatsnum yen, vor aystegh arka e seysmik vtang. Batsi yerkri taratskum yerkrakeghevi 2011-i dzevapvokhumnerits, nkatvel e nayev tektonakan saleri khzvatsk haravits hyusis ughghutyamb. Yerkrakeghevi araj yekats cheghkvatsknery hasel yen 2 metr laynutyan.

Chnayats ayn banin, vor Adrbejani taratsky chi patkanum seysmik bardzr aktivutyun unetsvogh ayspes kochvats «hre oghaki» shrjannerin, gitnakannery pndum yen, vor hachakh teghi unetsvogh 3,0-3,5 balanots tuyl yerkrasharzhery yev drants ughektsvogh khzvatskneri nor hamakargery matnanshum yen, vor yerkrabanatektonakan protsesnery yerkri taratskum aktiv pulum yen. Ayd protsesnery cheghker yen arajatsnum tnerum, aktivatsnum soghanknery, yerkrakeghevi vra cheghkvatskner arajatsnum. Hamadzayn Aroghjapahutyan hamashkharhayin kazmakerputyan (AHK) tvyalneri՝ 6,0-6,9 magnitudov yerkrasharzher parberabar teghi yen unetsel Adrbejani hyusisum՝ yndgrkelov Shakii, Oghuzi, Ghabalayi shrjannery, Ismayillii, Ghubayi yev Kusari shrjanneri mi masy, haravum՝ Lerikyan shrjany, inchpes nayev Apsheroni terakghzin. Hajord nkarum nerkayatsvats e Adrbejani seysmik riskeri bashkhumy hamadzayn AHK-i. Dzakh aghyusakum gunavor ughghankyunnery tsuyts yen talis seysmik sparnalikneri makardaky. Aj aghyusaki gunavor shrjanaknern artatsvolum yen yerkrasharzheri magnitudn yst Rikhteri sandghaki. Inchpes tesnum yenk, yerkri taratski mets masy, neraryal Bakun, gtnvum yen bardzr riski gotum. Pakas vtang chi nerkayatsnum Mingechauri jrambartaky, vori tak gtnvum yen yerkrasharzheri ojakhner yev antsnum yen tektonakan saleri cheghkvatskner. Teyev masnagetnery husadrum yen bnakchutyany՝ aselov, vor jrambartaky bavakan amur e, haytni e, vor karavarutyan hatkatsrats mijotsnery hska jrambari norogman hamar anhrazhesht oguty chen apahovum. ayn chi himnanorogvel KHSHM pluzumits heto. Garnany Kri dznhali jrery hamalrum yen jrambartaky՝ hegheghumneri vtang steghtselov merdzaka bnakavayreri hamar. Verjin zhamanakners yerkrum zgalioren hachakhakiatsel e hrabkhayin aktivutyuny. Ayspes, 2018 tvakani septemberin artnatsav Otman Bozdaghi hrabukhy, vory gtnvum e Bakvits 35 kilometr heravorutyan vra. Adrbejani ekologiayi yev bnakan pasharneri nakhararutyan mamuli tsarayutyan teghekatvutyamb՝ hzor zhaytkumnery hasel yen 200-300 metri, inchits heto hrabkhi shurj goyatsel yen 40 metr khorutyamb cheghker. TSekhayin hrabukhneri kanakov Adrbejany gravum e arajin teghn ashkharhum, drank hasnum yen mi kani haryuri, yev drants mets masy gtnvum e Apsheroni, Gobustani yev Haravkaspyan ijvatski shrjanum. Steghtsvats kartsiki hamadzayn՝ drank mets vtang chen nerkayatsnum. Sakayn aydpes che. makeres durs yekogh tsekhayin zangvatsnery sharzhvum yen yerkrakeghevi khorutyamb, inchy hangetsnum e havelyal snamejutyunneri u khzvatskneri arajatsmany.

2018 tvakani petrvari 7-in Baku-Shamakh- Yevlakh avtochanaparhi 115-120 kilometrum hing teghum 1-3 santimetr laynutyamb cheghker yen arajatsel, Shamakh-Pirghulu-Demirchi-Gizmeydan-Pirbeyli avtochanaparhin grantsvel yen cheghkvatskner yev soghankner. CHeghker yen nkatvel nayev Ismayilli-Mughanli avtochanaparhin. Petrvari 11-in Bakvum soghank grantsvets. Lernayin apari soghanki hetevankov masamb kandvetsin tner yev lapterasyuner.

Mek hodvatsi shrjanakum anhnar e nkaragrel yerkrum bnakan arhavirki bolor depkery, bayts nshenk, vor Adrbejanum tarber bnakan pataharner bavakan hachakh yen teghi unenum. Drank linum yen inchpes kortsanarar (orinak՝ 2012-i yerkrasharzheri sharky), aynpes el chapazants geghetsik (orinak՝ zarmanali marakhughn adrbejanakan sarerum). Miayn te voch vok chi karogh kankhatesel, te yerb seysmik aktivutyan, tektonakan saleri u khzvatskneri, navtardyunahanman hetevankov yerkrakeghevum goyatsats snamejutyunn u cheghkery, manavand tarerayin aghetneri kam martakan gortsoghutyunneri versksman depkum, khangetsnen masshtabayin aghetneri.

(Visited 119 times, 1 visits today)